Jeżeli chcielibyśmy dowiedzieć się jaka jest podstawowa wiedza przeciętnego przedstawiciela naszego społeczeństwa na temat ludzkiej psychiki, najczęściej wymienianym zaburzeniem obok depresji byłaby schizofrenia. Schizofrenia jest tematem, który na stałe zagościł w literaturze i filmie. Popularność zagadnienia nie zawsze sprzyja poszerzaniu wiedzy, bywa, iż jest powodem narastania wielu mitów i półprawd. W poniższym artykule zostaną przedstawione esencjonalne informacje dotyczące schizofrenii.
Schizofrenia, jej definicja, podłoże i możliwości terapeutyczne to zagadnienia od lat frapujące badaczy. Przyjmuje się, że jest to zaburzenie lub grupa zaburzeń psychicznych, w których dochodzi do dezintegracji osobowości. O schizofrenii można powiedzieć, iż jest chorobą ponad kulturową, dotykającą około 1% populacji. W Polsce liczbę chorych szacuje się na około pół miliona osób. Początek choroby odnotowuje się najczęściej w okresie młodzieńczym ( 15 – 30 rok życia), w czasie, gdy dana osoba wchodzi w dorosłość. Nie istnieją istotne różnice w ilości osób zapadających na schizofrenię, biorąc pod uwagę płeć. Zaobserwowano jednak, że choroba ta dotyka najczęściej mężczyzn we wcześniejszym wieku, zaś kobiety w późniejszym. Schizofrenia jest chorobą przewlekłą, w której wyróżniane są objawy pozytywne, negatywne i ogólne. Do objawów pozytywnych (wytwórczych) zalicza się urojenia (zaburzenia treści myślenia) i omamy (zaburzenia postrzegania). Na objawy negatywne (ubytkowe) składają się anhedonia (problemy z odczuwaniem przyjemności), zubożenie myślenia i treści wypowiedzi. Obecnie przyjmuje się, że schizofrenia nie jest chorobą dziedziczną. Istnieje szereg teorii próbujących wyjaśnić przyczyny tej choroby, żadna nie została jednak w pełni potwierdzona. Do wiodących kwalifikują się teorie mówiące o zakażeniach, np. wirusowych, biochemiczne ( między innymi dopaminowa, serotoninowa, noradrenalinowa) oraz wiążące schizofrenię z mikrouszkodzeniami mózgu. Czynniki psychospołeczne uważa się za predysponujące, ale nie będące bezpośrednią przyczyną zachorowania.
Specyfika przebiegu tej choroby oraz jej społeczno – kulturowy odbiór często prowadzą do tendencji do wycofywania się z różnych sfer życia, bierności, problemów z realizacją i wyrażaniem potrzeb. Chorujący na schizofrenię borykają się nie tylko z konsekwencjami zdrowotnymi, zmianą rytmu okołodobowego, ale także z problemem uprzedzeń i stygmatyzacji. Wszystkie te czynniki prowadzą do obniżenia jakości życia. Liczne okresy zaostrzeń i remisji, potrzeba hospitalizacji i regularnego przyjmowania leków wywołują przewlekły i silny stres oraz utratę poczucia kontroli.
Dla poprawy jakości życia osób z schizofrenią bardzo dużą rolę odgrywa wsparcie społeczne i rodzinne oraz odpowiednio dobrane metody terapii medycznej i psychologicznej.