„ Mam doła”, „ Ale mam deprechę” i wiele podobnych wyrażeń to stwierdzenia powszechnie używane przez społeczeństwo. Taka sytuacja powoduje, że problemy związane z depresją są bagatelizowane przez otoczenie, a wiedza jej dotycząca jest niewielka. W tym artykule zostaną przedstawione podstawowe informacje dotyczące depresji i powiązanej z nią, lecz mniej znanej, dystymii.
Dystymia cechuje się długotrwałym i dokuczliwym obniżeniem nastroju, o niewielkim nasileniu, nie dającym się zakwalifikować do epizodu depresji. Częstość występowania dystymii szacuje się na 3% – 5% ogółu populacji, problem ten częściej dotyka kobiet. Największe rozpoznawalność odnotowywana jest wśród dzieci i młodzieży, przed 18 rokiem życia. Zaburzenie to charakteryzuje się poczuciem przewlekłego zmęczenia, obniżoną samooceną, gorszym samopoczuciem, zamartwianiem się, obniżoną zdolnością do odczuwania radości. Osoby dotknięte dystymią uczestniczą w życiu zawodowym i prywatnym, jednak nie odczuwają przyjemności z realizacji obowiązków i osiągania wyznaczonych celów. Przy dystymii istnieje ryzyko pojawienia się zaburzeń snu (większa senność), drażliwości i napięcia. Dystymia niekiedy wiąże się z współwystępowaniem innych, przewlekłych chorób (dystymia wtórna). Może utrzymywać się przez wiele lat. W trakcie jej przebiegu istnieją również okresy dobrego samopoczucia.
W przypadku depresji odnotowuje się większe nasilenie i liczbę objawów w porównaniu do dystymii oraz znaczne pogorszenie funkcjonowania we wszystkich sferach życia. Obecnie mówi się o wzroście zachorowalności na to zaburzenie. Z badań wynika, że dwukrotnie częściej zapadają na nią kobiety. Fakt ten może być tłumaczony uwarunkowaniami biologicznymi, takimi jak zmiany hormonalne oraz czynnikami psychospołecznymi. W depresji występują zaburzenia snu i odżywiania. Istnieje wyraźny początek, wyróżniający okres depresyjny od poprzedniego, niezaburzonego etapu funkcjonowania. Część badaczy podkreśla zwiększone ryzyko zachorowania u osób, których bliscy krewni przebyli epizod depresyjny. Prowadzone są liczne badania mające odpowiedzieć na pytanie o przyczyny powstawania tego zaburzenia. Obecnie przyjmuje się, że przyczyną depresji jest współdziałanie czynników biologicznych i psychospołecznych. W jej przebiegu pojawiają się problemy z motywacją do podejmowania działań i zmian we wszystkich sferach życia.
Depresja podwójna dotyczy współwystępowania depresji epizodycznej i zaburzeń dystymicznych.
Oba zaburzenia nastroju prowadzą do obniżenia jakości życia, dlatego warto podjąć leczenie. W obu przypadkach najwyższą skuteczność wykazuje łączenie terapii farmakologicznej i psychologicznej. W przypadku rozpoznania u siebie objawów dystymii bądź depresji warto skonsultować się z lekarzem i psychologiem/ psychoterapeutą.