Opowieść  o życiu, w częściach. V – wchodzenie w dorosłość

przez | 17 marca 2023

Życie można podzielić na kilka etapów, każdy z nich ma swoje blaski i cienie. W każdym ważne są inne rzeczy, kamienie milowe, które większość osób w danym okresie powinno osiągnąć. Wydaje mi się istotne dla zrozumienia samego siebie i otoczenia, żeby być świadomym tego, czego po poszczególnych etapach można się spodziewać. 

Ważne jednak, by pamiętać, że podział ten jest umowny. Nie stosuje się do każdego w 100%. Szczególnie płynne są granice dotyczące granic wiekowych – mogą być one bardziej drogowskazem, aniżeli jednoznacznymi wytycznymi dotyczącymi tego, do kiedy trzeba opanować dane umiejętności. 

Okres wyłaniającej się dorosłości (osiemnasty – dwudziesty dziewiąty rok życia)

Wyłaniająca się dorosłość to konstrukt stosunkowo nowy. Dlaczego? Bo nasze społeczeństwo się zmienia. Z trybu, w którym ciąg życia każdej osoby był niezwykle podobny (szkoła, praca, małżeństwo, dzieci) i wejście w dorosłość następowało wcześniej, chociażby dlatego, że mniej osób szło na studia, przeszliśmy w życie, w którym zróżnicowanie to jest, mam wrażenie, znacznie większe. Wiele osób studiuje, ale część robi sobie tzw. gap year – rok przerwy. Niektórzy od razu po szkole średniej zaczynają pracę, a są i tacy, którzy jej też nie kończą. Pewien odsetek osób zwleka z podjęciem kariery zawodowej, ucząc się albo dając sobie „wolne” – nie robiąc nic konkretnego, żyjąc u rodziców i parając się drobnych prac zarobkowych od czasu do czasu. Są osoby, które w wieku nastu lat mają dzieci, a są i takie, które potomstwa nie chcą wcale, a przynajmniej nie przed osiągnięciem pełnej stabilności, nie przed trzydziestym rokiem życia. Różnorodnie, prawda?

Czym więc właściwie jest wyłaniająca się dorosłość? 

Jest właśnie czasem na eksplorację tego, kim chcemy być. Momentem niezwykłej różnorodności aktywności i podejmowanych ról. Buforem przed dorosłością. Okresem szukania, co mi pasuje, kim jestem, ale i kim jest partner, z którym chciałbym czy chciałabym spędzić życie. Czymś pomiędzy wiekiem nastoletnim a pełną dojrzałością. Sam fakt, że taki czas jest potrzebny niekoniecznie jest czymś nowym. Nowe jest jednak przyzwolenie społeczeństwa na pełne doświadczanie tego okresu. 

W tym czasie możliwe jest eksplorowanie własnej tożsamości, brak stabilności, znajdowanie różnych możliwości, towarzyszące im skupienie na sobie i poczucie bycia gdzieś pomiędzy. Często, jak zapytamy osoby w wieku dwudziestu kilku lat czy czują się dorosłe, odpowiedzą, że nie. Internet jasno pokazuje, jak to wygląda, obrazkami w rodzaju „kiedy szukasz dorosłego, który rozwiąże twój problem, ale zdajesz sobie sprawę, że to ty jesteś dorosły”. 

Czas ten jest naturalnym okresem przejściowym, który dzięki przestrzeni na próbowanie różnych rzeczy, może dać w przyszłości poczucie, że robi się to, co się chce. Jednak jest to także czas wiążący się z dużym lękiem. Wiele rzeczy może nie iść tak, jak chcemy. Zmiany i decyzje, które podejmują osoby w wieku około dwudziestu-kilku lat, wydają się niezwykle stresujące, pomimo ekscytacji, jaką przynoszą. Może to przytłaczać. 

Co jest więc zagrożeniem w tym czasie? 

Trudne emocje, takie jak smutek czy lęk, które mogą pojawić się z poczucia niepewności, samotności czy braku kompetencji, w momencie, kiedy coś nie wychodzi. Dlatego warto pamiętać, że porażki są wpisane w ten czas i naturalnie się pojawiają. Nie oznacza to, że nie warto szukać pomocy, aby sobie z trudami radzić, wręcz przeciwnie. Pomoc specjalisty, partnera czy przyjaciela może wspierać proces rozwoju poczucia sensu i ruszenia dalej, w stronę dorosłości.

Co kształtuje się do dwudziestego dziewiątego roku życia? 

Tożsamość – umiejętność odpowiedzenia na pytanie „kim jestem?”. Proces ten rozwija się szczególnie szybko od wczesnych lat nastoletnich, jednak tutaj dochodzi do względnej stabilności.

 

Dane oparte w większości na koncepcji wyłaniającej się dorosłości (emerging adulthood) J. Arnette’a.

Bibliografia:

Arnett, J., (2013). Emerging adulthood: A new feature of 21st Century Society. Wykład dostępny pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=regXEzt7cYo (dostęp: 06.12.2021)

Brzezińska A. (2020). Rozwój w okresie dzieciństwa i dorastania: środowisko rozwoju, zadania rozwojowe, nabywane kompetencje. W: Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Borkowska A. Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży. s. 496-512. Warszawa: PWN.

AGATA WALKUSZ