7 czerwca, podczas III Kongresu Zdrowia Psychicznego, mogliśmy usłyszeć wiele słów, mówiących o tym, że udział każdego z nas w towarzyszeniu osobom z zaburzeniami psychicznymi czy mającymi problemy ze zdrowiem psychicznym, ma ogromne znaczenie!
Kongres rozpoczął się od bardzo interesującego i pełnego pasji wykładu prof. Bralczyka, podczas którego mogliśmy zastanowić się nad słownictwem, jakiego używamy w stosunku do osób z problemami związanymi z psychiką. Profesor zwrócił uwagę na wiele ciekawych aspektów języka, przykładem mogą być dwa słowa: „normalny” i „zwyczajny”. Spójrzmy, jakie odmienne znaczenie powstanie, jeśli dodamy do tych słów przedrostek „nie”. Ktoś nienormalny to ktoś odstający, niepasujący, określony zdecydowanie negatywnie. Za to niezwyczajny, to również wyjątkowy – wyróżniający się pozytywnie. Profesor zwrócił uwagę na to, że w niektórych kulturach ta różnica się powoli zaciera i ktoś wyróżniający się przestaje być kojarzony negatywnie, ale w Polsce niestety jeszcze daleko jest do tego stanu. Jednak w kolejnej części wykładu mogliśmy usłyszeć, że tak naprawdę wiele jest w naszych rękach, a właściwie na naszych językach 😉. Profesor wymienił wiele słów, które z biegiem czasu zyskiwały dodatkowe, pozytywne znaczenie, np.: obłędnie, odlotowo, szalenie. Wszystko to sprowadza nas to ważnego wniosku – to, w jaki sposób wyrażamy się o osobach z doświadczeniem kryzysu psychicznego, jakich słów używamy, jaki nadajemy im wydźwięk, wpływa na odbiór tych osób w społeczeństwie, a co za tym idzie, może pomagać im na drodze zdrowienia lub dodawać kolejnych ran.
Drugą częścią Kongresu była dyskusja zatytułowana „Od pacjenta do osoby”, podczas której znów padło wiele ważnych słów dotyczących zmiany w zakresie podejścia do osób z problemami psychicznymi. Marek Balicki zauważył, że niezbędne jest przesunięcie uwagi z objawów i choroby na osobę i jej zdrowienie. Mogliśmy usłyszeć wiele inspirujących słów dotyczących funkcjonowania powstałych Centrów Zdrowia Psychicznego oraz konieczności rozszerzania ich zasięgu, a także budowania kolejnych. Na konkretnych przykładach zobaczyliśmy, jak bardzo często niezbędna jest pomoc tu i teraz, a niestety dotychczasowe możliwości otrzymania wsparcia od psychologa, tego nie zapewniają. Potrzebne są dalsze zmiany w tym obszarze, jednak jesteśmy na dobrej drodze! Piotr Harhaj poruszył również wątek, jakby kontynuowany za prof. Bralczykiem, a także przewijający się tak naprawdę do końca kongresu, mianowicie, abyśmy zwrócili uwagę na odpowiedzialność społeczną. Najważniejsze jest działanie lokalne i robienie tego, co jest w naszej mocy. Oczywiście – warto mierzyć jak najwyżej, jednak podstawą do działania musi być korzystanie ze środków, które mamy na ten moment. Przykładem może być mural w Luzinie.
W trakcie kongresu mogliśmy także m.in. usłyszeć dyskusję skupiającą się na psychiatrii dzieci i młodzieży, która ostatnimi czasy przechodzi dużą reformę. Wzięły w niej udział Pola Wróbel, Wiktoria Kraszewska i Kornelia białek, dziewczyny z kampanii „D)presja”, które przybliżyły swoje działania, opowiedziały, jakie napotkały trudności, ale także jak wiele pomocy otrzymały, co określiły „murem wsparcia”. Dodatkowo wypowiedziała się pani Marta Puciłowska, wiceprezeska Fundacji Szkoła z Klasą i współautorka projektu Rozmawiaj z klasą o zdrowiu psychicznym w szkole, organizatorzy przyjrzeli się, jak szkoła radzi sobie w kryzysie uczniów i uczennic, zadbali o dostęp do potrzebnej wiedzy dla nauczycieli, a także podkreślali, że szkoły potrzebują zmiany, która sprawi, że będzie to wspólnota osób, miejsce, w którym jest czas i przestrzeń na rozmowę o emocjach czy problemach. W trakcie tej debaty wybrzmiało wiele ważnych słów, a pozostawiły nas one z takim samym wnioskiem, jak poprzednie części – bardzo wiele zależy od nas, od naszego działania.
Nieważne czy jesteśmy osobami, które same przeszły kryzys psychiczny, które są psychologami, psychiatrami czy nauczycielami, a może osobami z samorządów. Wszyscy mamy do dyspozycji obszar, w którym możemy zdziałać bardzo dużo, wszyscy mamy wartościowe zasoby. Głównym z nich zawsze będzie chęć pomocy, zrozumienia i otwartość na drugą osobę, która w tym momencie może potrzebować naszej dłoni, jak niczego innego.
Zachęcamy do wysłuchania i obejrzenia pełnej relacji z III Kongresu Zdrowia Psychicznego, która jest dostępna na tutaj.